ភាគ១.អត្តសញ្ញាណៈ ព្រះនាងនាគសោមា គឺជាព្រះភូមិនាគរក្សានគរខ្មែរ ល្បីល្បាញនៅសម័យបុរាណដែលបានជួយជ្រុមជ្រែងព្រះមហាក្សត្រក្នុងការគ្រប់គ្រងព្រះរាជកិច្ច និងជាម្តាយរបស់កូនចៅខ្មែរទាំងឡាយ។ តាំងពីចុងសត្សវត្យទី១៣មក ព្រះអង្គលែងបានបង្ហាញខ្លួនដូចមុនទៀតហើយ នេះតើមកពីហេតុអ្វី? ។

មានមតិជាច្រើនលើកឡើងថាៈ "ប៉ុន្មានខែមុនមានគេរកផូស៊ីលសំបកខ្យង… នៅក្នុងព្រៃអាយុកាលប្រហែលចាស់ជាង2000ឆ្នាំ គេសន្និដ្ឋានបឋមថា ដែនដីនេះពីមុនជាបាតសមុទ្រ"។ "ឯរឿងនិទានថា សេ្តចនាគបាន ស្រូបយកទឹកសមុទ្ររីងអស់ ក្លាយជាផ្ទៃដីដ៏ធំ អោយព្រះនាងសោម៉ា ជាអ្នកគ្រប់គ្រង គឺទឹកដីនគរភ្នំ កម្ពុជាយើងនេះ …ពិតជាអស្ចារ្យខ្លាំងណាស់"។ អ្នកឆ្លើយតបៈ "ល្អណាស់ប្អូន រឿងដីសុវណ្ណភូមិនេះជាបាតសមុទ្យត្រូវបានបញ្ជាក់តាំងពីដើមសត្សវត្តទី១៩មកម្លេះហើយមានសរសេរក្នុងសៀវភៅប្រវត្តិសាស្ត្រសរសេរដោយលោករ៉េសេដង់ស៊ុបពែរីយើផងដែរ"។​ មតិលើកឡើងទៀតថាៈ "រឿងនេះមិនមែនជារឿងព្រេងទេ គឺជាសាវតាពិតរបស់ជាតិសាសន៌យើង មានទាក់ទងគ្នាជាមួយស្ដេចគម្លង់ នឹង បណ្ដាសាព្រះមុនីឥសី គោត្តមដែលធ្វើអោយប្រទេសយើងខ្លាយជាព្រៃទោច ព្រៃស្វា វេទនាសោកាដល់សព្វថ្ងៃ"។ អ្នកឆ្លើយតបៈ "វាពិតជាគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍ណាស់ ប្រាសាទបាយន្តមានបង្កប់រឿងរ៉ាវជាច្រើនដែលមានសារសំខាន់ចំពោះការស្រាវជ្រាវថាមានអ្វីកើតឡើងកាលជំនាន់នោះ។ ខ្ញុំធ្លាប់ឃើញរូបនេះជាស្ពាន់ដូចគ្នា" ៕ ប្រភពៈ Avalokiteshavara (Khmer: លោកេស្វារៈ)